Mi-24 - ciężki śmigłowiec bojowy zaprojektowany w biurze konstrukcyjnym OKB Mil i produkowany w Rostowskiej Fabryce Śmigłowców "Rostwiertoł" w Rostowie nad Donem (ОАО Ростовский Верталётный Завод "Роствертол"). Zadaniem Mi-24 jest wsparcie z powietrza i transport do ośmiu żołnierzy w przestrzeni ładunkowej. Wprowadzony do służby w siłach powietrznych Związku Radzieckiego w 1976 roku jest obecnie używany przez ponad 30 państw. W kodzie NATO oznaczony jako Hind (ang. - łania) z literą oznaczającą wersję. Wersje eksportowe Mi-25 i Mi-35 nazwano odpowiednio Hind D i Hind E. Mi-24 był nazywany przez pilotów radzieckich latającym czołgiem (ros. Летающий танк) lub krokodylem (ros. Крокодил), od charakterystycznego wydłużonego kształtu i kamuflażu.Konstrukcja Mi-24 jest oparta na wcześniejszym śmigłowcu konstrukcji Mila, transportowym Mi-8. Napęd maszyny stanowiły dwa silniki turbowałowe TW3-117MT o mocy 1434 kW zamontowane w górnej części kadłuba i napędzające pięciołopatowy wirnik główny o średnicy 17,3 m i trzyłopatowe śmigło ogonowe. Przednia część kadłuba została zbudowana w taki sposób, aby zmieścić dwuosobową kabinę załogi w układzie tandem przykrytą wspólną osłoną ze szkła pancernego. Tylne siedzenie pilota było umieszczone wyżej, zapewniając lepszą widoczność ponad głową drugiego pilota pełniącego funkcję operatora uzbrojenia. Z boku kadłuba zamontowano skrzydła o skosie 19°, opuszczone o 12°, służące jako punkt podwieszenia uzbrojenia, ale generujące również około 25% siły nośnej w locie poziomym. W przestrzeni ładunkowej możliwe było przewożenie do 8 żołnierzy.
Cały śmigłowiec był opancerzony blachą stalową o grubości 5 mm. Podwozie trzypunktowe kołowe, chowane w locie. Od wersji Mi-24D śmigłowiec został wyposażony w osobne kabiny pilotów w kształcie baniek z płaską szybą pancerną z przodu. Dodano też wzmocnione opancerzenie kabin i szybę przeciwodłamkową pomiędzy kabinami pilotów, oraz tytanowe łopaty wirników wytrzymujące trafienie pociskami kalibru 12,7 mm. Obie kabiny ciśnieniowe chroniące załogę przed wpływem broni biologicznej i chemicznej.
Punkty mocowania uzbrojenia na skrzydłach umożliwiały przenoszenie broni do wykonywania zadań wsparcia z powietrza, niszczenia czołgów i walki powietrznej. Pod dziobem maszyny zamontowano wieżyczkę WSPU-24 z czterolufowym karabinem maszynowym JakB-12.7 kalibru 12,7 mm z zapasem 1470 sztuk amunicji zdolne do ostrzału pod kątem 60° w obie strony, oraz 20° w górę i 60° w dół. Na uchwytach na końcach skrzydeł możliwe było podwieszenie czterech pocisków przeciwpancernych 9M17P Skorpion, a na czterech uchwytach pod skrzydłami zasobników UB-32 z 32 sztukami niekierowanych pocisków rakietowych S-5 kalibru 57 mm, lub zasobników B-8W-20 z 20 sztukami niekierowanych pocisków rakietowych S-8 kalibru 80 mm, zasobników B-13Ł z 5 pociskami niekierowanymi S-13 kalibru 130 mm, albo S-24B kalibru 240 mm. Ponadto możliwe było zamontowanie zasobników strzeleckich UPK-23-250 z dwulufowym działkiem GSz-23Ł kalibru 23 mm, lub GUW z karabinem maszynowym JakB-12,7 kalibru 12,7 mm z zapasem 750 sztuk amunicji, albo dwa czterolufowe karabiny maszynowe 9-A-622 kalibru 7,62 mm z zapasem 1100 sztuk amunicji. Mi-24 mógł przenosić na uchwytach pod skrzydłami do 1500 kg bomb różnego typu, granatnik AGS-17 z zapasem 300 granatów, wyrzutniki min, flar oświetlających, a także pocisków klasy powietrze-powietrze typu R-60 lub R-73. Przestrzeń ładunkowa mogła być wykorzystywana do przenoszenia dodatkowej amunicji lub do prowadzenia ognia przez żołnierzy strzelających przez otwierane okna. Miał także flary w wypadku namierzenia przez systemy przeciw-lot.
Ze względu na dużą masę i rozmiary zwrotność śmigłowca była dość mała, a ponadto wykazywał on skłonność do utraty stabilności podczas ostrych zakrętów, zwłaszcza przy utracie siły nośnej skrzydeł. W celu przeciwdziałania niedostatkom konstrukcyjnym, opracowano specjalną taktykę działania Mi-24 polegającą na współpracy minimum 2 maszyn lub ich większych grup i skoordynowanych atakach z kilku kierunków jednocześnie. Innym niedostatkiem maszyny było niebezpieczeństwo uderzenia łopat wirnika głównego w belkę ogonową podczas gwałtownych manewrów. Nowsze śmigłowce Mi-28 i Ka-50 zaprojektowano jako maszyny bojowe o niższej masie i bez możliwości transportowych, ale za to przewyższające Mi-24 pod względem własności lotnych i manewrowych.
Wersje śmigłowca Mi-24
* W-24 (Hind) - wersja prototypowa zbudowana w liczbie 12 egzemplarzy. Jeden ze śmigłowców tego typu został zmodyfikowany w 1975 roku do wersji A-10 pozbawionej skrzydeł, która pobiła rekord prędkości rozwijając 368 km/h.
* Mi-24 (Hind-A) - pierwsza wersja produkcyjna śmigłowca wsparcia, zdolna do przenoszenia 8 żołnierzy i 3 członków załogi (pilot, operator uzbrojenia i mechanik pokładowy). Uzbrojenie śmigłowca stanowiły cztery wyrzutnie niekierowanych pocisków rakietowych kalibru 57 mm, cztery przeciwpancerne pociski rakietowe 9M17 Skorpion lub bomby konwencjonalne i karabin maszynowy kalibru 12,7 mm pod dziobem maszyny. Maszyny tego typu wprowadzono do służby w 1974 roku.
* Mi-24A (Hind-B) - druga wersja produkcyjna wprowadzona do służby również w 1974 roku.
* Mi-24U (Hind-C) - wersja szkolno-treningowa bez uzbrojenia
* Mi-24D (Hind-D) - najpopularniejsza wersja śmigłowca Mi-24, przeznaczona do niszczenia czołgów, wyposażona w systemy kierowania ogniem do wystrzeliwania przeciwpancernych pocisków rakietowych 9M17 Skorpion. Mi-24D posiadał nową dwuczęściową kabinę pilotów. Uzbrojeniem strzeleckim maszyny był czterolufowy karabin maszynowy kalibru 12,7 mm zamontowany pod dziobem śmigłowca. Pozostałe uzbrojenie mogły stanowić wyrzutnie pocisków rakietowych kalibru 57 mm lub przeciwpancerne pociski 9M17 Skorpion lub konwencjonalne bomby lotnicze.
* Mi-24DU - szkolno-treningowa odmiana śmigłowca Mi-24D.
* Mi-25 - eksportowa wersja śmigłowca Mi-24D przeznaczona między innymi dla Afganistanu, Kuby i Indii.
* Mi-24W (Hind-E) - wersja rozwojowa śmigłowca z początku lat 80., uzbrojona w nowe przeciwpancerne pociski rakietowe 9M114 Kokon montowanych po dwie na każdym punkcie mocowania czyli do 12 sztuk łącznie. Wyprodukowana na potrzeby wojny w Afganistanie.
* Mi-35 - wersja eksportowa śmigłowca Mi-24W
* Mi-24P (Hind-F) - śmigłowiec szturmowy z dwulufowym działkiem kalibru 30 mm mocowanym nieruchomo po prawej stronie kadłuba, bez karabinu maszynowego w dziobie maszyny.
* Mi-35P - wersja eksportowa śmigłowca Mi-24P
* Mi-24RKR (Hind-G1) - śmigłowiec rozpoznania skażeń chemicznych, biologicznych i radioaktywnych. Pierwszy raz zaobserwowany podczas likwidacji skutków katastrofy w Czarnobylu. Nie posiadał uzbrojenia, ale zasobniki do analizowania skażeń i wyrzutnik markerów. Załoga 4 osobowa ubrana w kombinezony przeciwchemiczne. Znany także pod oznaczeniami Mi-24R, Mi-24RR i Mi-24RCh. Zbudowano ok. 150 egzemplarzy.
* Mi-24K (Hind-G2) - wersja rozpoznawcza i kierowania artylerią wyposażona w aparat fotograficzny zamontowany z prawej strony kadłuba. Uzbrojona w działko i pociski rakietowe. Zbudowano około 150 egzemplarzy.
* Mi-24BMT - wersja śmigłowca do zadań saperskich.
* Mi-24PS - wersja specjalna dla Rosyjskiego Ministra Spraw Wewnętrznych wyposażona w system FLIR, reflektory, głośniki zewnętrzne i wciągarkę. Dodano trzeciego członka załogi - radiooperatora.
* Mi-24EWP - śmigłowiec rozpoznania ekologicznego z zestawem wysuwanych sond zamiast działka.
* Mi-24PS - wersja cywilna lub paramilitarna śmigłowca, przeznaczona głównie dla policji
* Mi-24E - wersja rozwojowa do testów w różnych warunkach środowiskowych
* Mi-35U - nieuzbrojona, szkolno-treningowa wersja śmigłowca Mi-35
* Mi-24M - wersja szturmowa śmigłowca przeznaczona do operowania w nocy
* Mi-24WM - proponowana unowocześniona wersja wyposażona między innymi w rozpraszacze spalin zmniejszające prawdopodobieństwo trafienia pociskami rakietowymi naprowadzanymi na podczerwień i dwulufowe działko kalibru 23 mm zamontowane zamiast czterolufowego karabinu maszynowego. Wirniki główny i ogonowy zaadoptowano ze śmigłowca Mi-28.
Mi-24W należący do 56 KPŚB
* Mi-24WP - śmigłowiec Mi-24W wyposażony w dwulufowe działko kalibru 23 mm z zapasem 450 sztuk amunicji zamontowane pod dziobem, zamiast czterolufowego karabinu maszynowego
* Mi-24WM - najnowsza wersja śmigłowca zbudowana w 1995 roku, wyposażona w wirniki z włókien szklanych, unowocześnioną awionikę umożliwiającą działania w nocy, nowe urządzenia komunikacyjne, krótsze i lżejsze skrzydła, oraz nowocześniejszy system kierowania ogniem przystosowany do nowych pocisków Ataka, Szturm i Igła-V. Uzbrojenie strzeleckie stanowi działko kalibru 23 mm. Wprowadzono również wiele zmian zewnętrznych ułatwiających obsługę i wydłużających resurs maszyny. Mi-24WM pozostanie w służbie prawdopodobnie do 2015 roku.
Od 1978 roku zbudowano około 2000 śmigłowców Mi-24 z czego 600 wyeksportowano.
na podstawie:wikipedia
fotki mojego autorstwa wykonane na terenie WSOSP w Dęblinie 2009r.
